# started 2014-08-16T14:36:58Z "AWK – interpretowany język programowania, którego główną funkcją jest wyszukiwanie i przetwarzanie wzorców w plikach lub strumieniach danych. Jest także nazwą programu początkowo dostępnego dla systemów operacyjnych będących pochodnymi UNIX-a, obecnie także na inne platformy.AWK jest językiem, który w znacznym stopniu wykorzystuje tablice asocjacyjne, stringi i wyrażenia regularne. Nazwa języka pochodzi od pierwszych liter nazwisk jego autorów Alfreda V. Aho, Petera Weinbergera i Briana Kernighana i czasami jest zapisywana małymi literami oraz odczytywana jako jedno słowo awk.Definicja języka AWK jest zawarta w POSIX 1003.2 Command Language And Utilities Standard. Wersja ta jest z kolei oparta na opisie z The AWK Programming Language napisanym przez Aho, Weinbergera i Kernighana, z dodatkowymi właściwościami zdefiniowanymi w wersji awk z SVR4.W wierszu poleceń podaje się opcje dla awk, tekst programu (jeśli nie podano go poprzez opcję -f lub --file) i wartości, które mają być udostępnione w predefiniowanych zmiennych ARGC i ARGV."@pl . "Alleny – organiczne związki chemiczne, węglowodory nienasycone, w których jeden z atomów węgla jest związany z dwoma innymi atomami węgla wiązaniami podwójnymi (tzw. układ wiązań skumulowanych). Zwyczajowo allenem określa się najprostszy związek z tej grupy, propadien.Skumulowanie dwóch podwójnych wiązań chemicznych obok siebie powoduje, że alleny są dużo bardziej reaktywne od innych alkenów. Ich reaktywność, np. w reakcji z gazowym chlorem, jest bardziej zbliżona do reaktywności alkinów niż alkenów.Alleny są związkami nietrwałymi i ulegają reakcji przekształcenia w odpowiedni izomer – alkin, np. CH2=C=CH2 → CH3-C≡CH"@pl . "Association for Computing Machinery (ACM) to największa na świecie społeczność ludzi nauki, nauczycieli i profesjonalistów zajmujących się informatyką. Nazwa w tłumaczeniu na język polski to Stowarzyszenie dla Maszyn Liczących.Celem ACM jest rozwój nauki, sztuki oraz inżynierii i zastosowań IT poprzez dialog, integrację środowiska, promowanie wiedzy, tworzenie i promowanie etycznych i zawodowych standardów."@pl . "Alergologia - dziedzina medycyny zajmująca się rozpoznawaniem i leczeniem schorzeń alergicznych."@pl . "Alkohole – związki organiczne zawierające jedną lub więcej grup hydroksylowych połączonych z atomem węgla w hybrydyzacji sp3. W języku potocznym przez „alkohol” rozumie się zazwyczaj alkohol etylowy (etanol) lub napój alkoholowy.Najprostsze i najczęściej spotykane w życiu codziennym alkohole to zawierające jedną grupę hydroksylową w cząsteczce pochodne alkanów o wzorze ogólnym CnH2n+1OH, czyli alkohole monohydroksylowe, na przykład metanol (alkohol metylowy), etanol (alkohol etylowy), propanol (alkohol propylowy).Analogiczne związki organiczne, w których grupa hydroksylowa połączona jest z węglem w hybrydyzacji sp2, to fenole (hydroksylowe pochodne benzenu i innych związków aromatycznych) lub enole (hydroksylowe pochodne alkenów)."@pl . "ASN.1 (skrót od Abstract Syntax Notation One - abstrakcyjna notacja składniowa numer jeden) jest to standard służący do opisu struktur przeznaczonych do reprezentacji, kodowania, transmisji i dekodowania danych. Dostarcza zbiór formalnych zasad pozwalających na opis struktur obiektów w sposób niezależny od konkretnych rozwiązań sprzętowych.Jest to standard ITU-T/ISO, po raz pierwszy został opisany w roku 1984 jako część dokumentu CCITT X.409'84. Następnie w 1988 wydano go jako samodzielny dokument ITU-T X.208. W roku 1994 wydano jego nową wersję w dokumentach ITU-T z serii X.680 (X.680-X.683). W roku 2002 wycofano dokument ITU-T X.208.Standard ASN.1 określa jedynie składnię abstrakcyjną informacji, nie określa natomiast sposobu jej kodowania w pliku. Metody kodowania informacji podanych w składni ASN.1 zostały opisane w kolejnych standardach ITU-T/ISO.Podstawowe metody kodowania: BER (Basic Encoding Rules) - dokument X.690 CER (Canonical Encoding Rules) - modyfikacja BER DER (Distinguished Encoding Rules) - modyfikacja BER PER (Packed Encoding Rules) - dokument X.691 XER (XML Encoding Rules) - dokument X.693, X.694ASN.1 jest wykorzystywana w wielu dokumentach ITU-T w tym w serii X.400 (poczta), w serii X.500 (usługi katalogowe)."@pl . "Aldehydy (skrót od alcohol dehydrogenatus) grupa związków organicznych posiadających grupę aldehydową, czyli grupę karbonylową (C=O) połączoną z jednym (-CHO) lub dwoma (CH2O) atomami wodoru. Proste aldehydy, będące pochodnymi alkanów i zawierające w cząsteczce jedną grupę aldehydową to alkanale o wzorze ogólnym CnH2n+1CHO.Pokrewną klasę związków stanowią ketony (R2CO), nieposiadające atomu wodoru przy grupie karbonylowej. Ketony i aldehydy mają zbliżone właściwości chemiczne, przy czym aldehydy są z reguły bardziej reaktywne. Istnieje też szereg reakcji charakterystycznych jedynie dla aldehydów."@pl . "Alkany (łańcuchowe węglowodory nasycone, parafiny – z łac. parum affinis – „mało powinowaty”) – organiczne związki chemiczne zbudowane wyłącznie z atomów węgla i wodoru, przy czym atomy węgla połączone są ze sobą wyłącznie wiązaniami pojedynczymi.Według obowiązującej systematyki IUPAC łańcuchy atomów węgla w cząsteczkach alkanów mogą być zarówno proste, jak i rozgałęzione, jednak nie mogą tworzyć zamkniętych pętli. Alkanami nie są zatem cykloalkany, zaś ogólny wzór sumaryczny alkanów ma postać CnH2n+2.Grupa alkanów, uszeregowana według długości łańcucha węglowego, stanowi szereg homologiczny alkanów."@pl . "Abisynia – dawna nazwa Etiopii, wywodząca się najprawdopodobniej od nazwy plemienia południowo arabskiego Habesz, które przywędrowało do Afryki przypuszczalnie jeszcze przed naszą erą. Uważa się[potrzebne źródło], iż jedną z przyczyn, dla których Etiopczycy zrezygnowali z nazwy Abisynia i wprowadzili nową (Etiopia) jest pogardliwe znaczenie formy \"habesz\" w języku arabskim, oznaczające mieszańca, włóczykija. Słowo to było używane w okresach waśni przez mieszkających w kraju wyznawców islamu na określenie chrześcijan.Starą nazwę Abisynia zastąpiono formą Etiopia, występującą m.in. w tekstach biblijnych, gdzie nazwą tą opatrywany jest ten właśnie afrykański kraj. Wyraz Etiopia wywodzi się z greckiego aithiopes, tj. \"brunatne twarze\". Mianem tym greccy podróżnicy określali ludy zamieszkujące obszar północno-wschodniej Afryki (tj. Sudan, Nubię oraz Etiopię właściwą). Ponieważ nazwa ta występuje w oryginalnych tekstach biblijnych pisanych greką, została ona zaakceptowana jako oficjalna nazwa państwa."@pl . "Algorytm – w matematyce skończony ciąg jasno zdefiniowanych czynności, koniecznych do wykonania pewnego rodzaju zadań. Słowo \"algorytm\" pochodzi od starego angielskiego słowa algorism, oznaczającego wykonywanie działań przy pomocy liczb arabskich (w odróżnieniu od abacism – przy pomocy abakusa), które z kolei wzięło się od nazwiska, które nosił Muhammad ibn Musa al-Chuwarizmi (أبو عبد الله محمد بن موسى الخوارزمي), matematyk perski z IX wieku.Algorytm ma przeprowadzić system z pewnego stanu początkowego do pożądanego stanu końcowego. Badaniem algorytmów zajmuje się algorytmika. Algorytm może zostać zaimplementowany w postaci programu komputerowego.Jako przykład stosowanego w życiu codziennym algorytmu podaje się często przepis kulinarny. Dla przykładu, aby ugotować bigos należy w określonej kolejności oraz odstępach czasowych (imperatyw czasowy) dodawać właściwe rodzaje kapusty i innych składników. Może istnieć kilka różnych przepisów dających na końcu bardzo podobną potrawę. Przykład ten ma wyłącznie charakter poglądowy, ponieważ język przepisów kulinarnych nie został jasno zdefiniowany. Algorytmy zwykle formułowane są w sposób ścisły w oparciu o język matematyki.W niektórych krajach, jak USA, algorytmy mogą zostać opatentowane, jeżeli zostaną zaimplementowane w jakimś praktycznym celu. Niektórzy twierdzą, że patentowanie algorytmów spowalnia rozwój informatyki, bo jeden producent może uzyskać monopol, np. na pisanie oprogramowania tworzącego pewne typy plików (np. GIF). Wiele koncernów komputerowych prowadzi między sobą spory prawne dotyczące praw własności do niektórych patentów. Kontrargumentem jest tzw. prawo własności intelektualnej (jaką objęty jest np. utwór muzyczny, będący wytworem intelektu i pracy muzyka) zakładające, że program jest intelektualną własnością twórcy."@pl . "Allel – jedna z wersji genu w określonym miejscu (locus) na danym chromosomie homologicznym. Allele tego samego genu różnią się jednym lub kilkoma nukleotydami. Występowanie więcej niż jednej wersji danego genu określa się jako polimorfizm. Dzięki zdegenerowaniu kodu genetycznego tylko część tych różnic przekłada się na różnice w budowie kodowanych białek. Powoduje to zróżnicowanie właściwości cząsteczek białka kodowanego przez różne allele tego samego genu."@pl . "ASCII [aski] (ang. American Standard Code for Information Interchange) – 7-bitowy kod przyporządkowujący liczby z zakresu 0-127: literom (alfabetu angielskiego), cyfrom, znakom przestankowym i innym symbolom oraz poleceniom sterującym. Na przykład litera \"a\" jest kodowana liczbą 97, a znak spacji jest kodowany liczbą 32.Litery, cyfry oraz inne znaki drukowane tworzą zbiór znaków ASCII. Jest to 95 znaków o kodach 32-126. Pozostałe 33 kody (0-31 i 127) to tzw. kody sterujące służące do sterowania urządzeniem odbierającym komunikat, np. drukarką czy terminalem.Ponieważ kod ASCII jest 7-bitowy, a większość komputerów operuje na 8-bitowych bajtach, dodatkowy bit można wykorzystać na powiększenie zbioru kodowanych znaków do 256 symboli. Powstało wiele różnych rozszerzeń ASCII wykorzystujących ósmy bit (np. norma ISO 8859, rozszerzenia firm IBM lub Microsoft), nazywanych stronami kodowymi. Również kodowanie UTF-8 można uważać za rozszerzenie ASCII, tutaj jednak dodatkowe znaki są kodowane na 2 i więcej bajtach."@pl . "Archeologia (z gr. ἀρχαῖος archaīos – dawny, stary i -λογία -logiā – mowa, nauka) – nauka, której celem jest odtwarzanie społeczno-kulturowej przeszłości człowieka na podstawie znajdujących się w ziemi, na ziemi lub w wodzie źródeł archeologicznych, czyli materialnych pozostałości działań ludzkich."@pl . "Aminy – organiczne związki chemiczne zawierające w swojej budowie grupę aminową, będącą organiczną pochodną amoniaku."@pl . "Anatole France, właśc. Jacques Anatole Thibault (ur. 16 kwietnia 1844 w Paryżu, zm. 12 października 1924 w Saint-Cyr-sur-Loire) – poeta, powieściopisarz i krytyk francuski. Zapalony bibliofil i historyk, przedstawiciel postawy racjonalistycznej oraz sceptycznej. Przez jemu współczesnych porównywany do Voltaire'a i Jean Baptiste Racine'a.Jako poeta – przedstawiciel parnasizmu. Autor licznych powieści satyryczno-heroikomicznych wzorowanych na XVII-wiecznych powiastkach filozoficznych i libertyńskich. W swojej twórczości, zarówno literackiej jak i eseistycznej, głośno krytykował konwenanse religijno-obyczajowo-społeczne we Francji przełomu XIX i XX wieku. Laureat Literackiej Nagrody Nobla za rok 1921. Z uzasadnienia komisji noblowskiej otrzymał ją za błyskotliwe osiągnięcia literackie wyróżniające się wykwintnością stylu, głębokim humanizmem i prawdziwie galijskim temperamentem. Jeden z członków jury, Erik Axel Karlfeldt, okrzyknął go ostatnim wielkim klasykiem naszych czasów, a być może nawet ostatnim Europejczykiem.Przez Josepha Conrada nazwany „księciem prozy\" (jego twórczość scharakteryzował jako „najsprawiedliwszą i najbardziej godną uwagi\"). Humanizm France'a wywarł również wpływ na takich pisarzy jak: Marcel Proust, Tomasz Mann, Aldous Huxley, Jean Paul Sartre czy André Gide."@pl . "Astma oskrzelowa, dychawica oskrzelowa (łac. asthma bronchiale) – przewlekła, zapalna choroba dróg oddechowych, u podłoża której leży nadreaktywność oskrzeli, która prowadzi do nawracających napadów duszności i kaszlu, występujących szczególnie w nocy i nad ranem. U podłoża tych napadów leży wydzielanie przez komórki układu oddechowego licznych mediatorów doprowadzających do rozlanego, zmiennego ograniczenia przepływu powietrza w drogach oddechowych, które często ustępuje samoistnie lub pod wpływem leczenia.Astma oskrzelowa zaliczana jest do chorób psychosomatycznych. Może być spowodowana przez przewlekły alergiczny nieżyt nosa (katar sienny), który wymaga leczenia."@pl . "Algebra – jeden z najstarszych działów matematyki, powstały już w starożytności. Zajmuje się on algebrami ogólnymi i relacjami. Algebra elementarna zajmuje się takimi działaniami jak dodawanie i mnożenie; wprowadza pojęcie zmiennej i wielomianu razem z jego rozkładem na czynniki (faktoryzacją) i znajdowaniem ich pierwiastków, choć algebra jest działem bardziej ogólnym (patrz podział algebry). Słowo algebra (al-jabr, الجبر oznacza dosłownie \"przywrócenie\") pochodzi z tytułu dzieła Hisab al-dżabr wa'l-mukabala (O odtwarzaniu i przeciwstawianiu), którego autorem jest Musa al-Chuwarizmi (VIII/IX wiek)."@pl . "Atomistyka - pogląd stworzony przez greckiego filozofa Demokryta twierdzący, że cały wszechświat jest zbudowany z drobnych, niewidocznych gołym okiem i niepodzielnych cząstek zwanych atomami. Jako nauka bazująca na czysto teoretycznych założeniach atomistyka odrodziła się w XVII wieku i rozwijała się intensywnie aż do końca XIX wieku. W tym okresie zdefiniowano podstawowe pojęcia: atomu, masy atomowej, pierwiastka, cząsteczki, oraz zbudowano najej podstawie wiele teorii jasno i ilościowo tłumaczących wiele niezrozumiałych wcześniej przemian fizycznych. Przyjęcie założeń atomistycznych znacznie przyspieszyło rozwój wielu nauk ścisłych w tym zwłaszcza chemii i termodynamiki.Za umowny początek następczyni atomistyki - fizyki jądrowej można przyjąć odkrycie w 1896 r. przez J.J. Thomsona elektronu oraz ogłoszenie w 1900 r. przez Maxa Plancka teorii kwantów.Obecnie termin atomistyka oznacza prze