# started 2014-08-17T08:40:03Z "Air sg\u00E0th na h-eachdraidh ge\u00F2lasaich a bh' aig Alba (coltach ris a' bhuaidh aig Linn na Deighe a bha air Nirribhidh agus Canada), tha pailteas eileanan aice, gu h-\u00E0raid air oirthir an iar. Faodar na h-eileanan Albannacha chur ann an tr\u00EC grunnanan: Na h-Innse Gall agus Na h-Eileanan Siar (Eilean Fada) Na h-eileanan tuath: Arcaibh agus Sealtainn Deannag eilean air oirthir an ear agus ann an linnteachan nan aibhne m\u00F2r (An Linne Chluaidh, An Linne Foirthe agus An Linne Gi\u00F9dain)."@gd . "'S e matamataig an t-e\u00F2las a tha togte air bun-bheachdan a' mheud, an structair, an fh\u00E0nais agus a' chaochlaidh, agus an sgoilearachd nan l\u00F9ib. 'S e rannsachadh nam bun-bheachdan seo agus nan ceanglaichean eatorra a tha obair mhatamataichean. Thathar a' d\u00E8anamh feum de reasanachadh rianais gus co-dh\u00F9naidhean a chur c\u00F2mhla agus baralachasan \u00F9ra a dheasachadh 's a dhearbhadh."@gd . "Is ann an innleadaireachd am proifeasan a chuireas saidheans-nadurra an gniomh a chruthaich goireasan freagaireach ri feumalachdan dhaoine. Canar innleadair, neach-innlichidh neo (an Eireann) Innealtoir riu a tha a' sas ann.Is e freumh-fhacal de innleadair innlich, gniomhara a tha a' ciallachadh a bhi cruthachadh rudan as ur. Tha seo an co-mheas leis an fhacal Eireannach Innealtoir a tha steidhichte air an fhacal \"inneal\".A dh'aindeoin sin, Is e obair nan innleadair (neo na nInnealtoiri) a bhith ri dhealbhadh agus ri dh\u00E8anamh innlean agus/neo obraichean \u00F9r a fhreagaireas ri feum an latha. Tha bunachar na proifeasan a' dol ar ais ri linn nan righ, nuair a bha \"innleadair\" na h-oifigear arm le eolas a thogail obraichean dionaidh agus ionnsaigh (meinichean mar eisimplir), comhla le innealan chogaidh- muilnean fudair is an leithid. Mu deireadh an 18mh linn chruthaich Iain Smeaton, an ceann iar na Sasainn, an stoidhle \"Civilian Engineer\", airson a fhein agus esan a' tairgse seirbhisean teicniuil, steidhichte air tuigse de feallsanachd-nadurra, anns an t-saoghal siobhalta- i.e. taobh a muigh laghan an arm. Bha seo co-aimsireil le toiseach de \"Car a' Mhuiltean a' Ghniomhacas\", agus lorg Smeaton agus na Luchd-Innlichidh a thanaig as an d\u00E9idh feille airson na seirbhisean aca, an cruthachadh sgeamaichean airson canalaibh agus drochaidean comhla le rathaidean, taighean solais, muilnean-uisge agus obraichean meinearachd, mus an deach iad a-steachd, trath 's an 19mh linn, air innealaibh-stoith, rathaidean-iarrain agus roimhe deireadh an linn dealanachd agus conaltradh-dhealain. Anns an 20mh linn, chuir muileanean de innleadairean an saor-bheatha a-steachd ri leasaicheadh de reidio, itealanan, agus coimpiutairean, ged 's chaidh iad air ais cuideachd ri leasachadh de innealan chogaidh cumhachd-mhor gu leor a dheanamh milleadh air an t-saoghail. Cha mh\u00F2r nach eil innleadair air dealbhadh neo air d\u00E8anamh a h-uile rud a chleachdas sinn gach latha! Carbad? Is e innleadairean a dhealbh e. Rathad? Is e innleadair a dhealbh e. Drochaid? Is e innleadair a dhealbh i. Solas dhealain? Is e innleadair a dhealbh sin, agus an uidheam gu l\u00E8ir a tha cruthachadh an dealain agus h-uile sian eile a bhitheas na ruith air dealan.Tuigsear gur e proifeasan ioma-fhillte a tha ann an innleadaireachd. Mar sin, 's an latha an diugh tha innleadaireachd roinnte eadar caochladh sgoiltean.Is iad na pr\u00EComh roinntean den phroifeasan: Innleadaireachd Sh\u00ECobhalta: A ghabhas a-steachd obraichean a tha steidhichte air talmhuinn, mar eisimplir rathaidean, drochaidean, obraichean uisge. Is e sructur a tha anns gach ni de na h-obraichean seo. Innleadaireachd Mheiciniuil: A dheiligeas le innealaibh de gach seorsa.Inneal Mar eisimplir taosgairean, innealan fuaghail, tractaran, muilnean gaoithe. Innleadaireachd Dhealanachd: A ghabhas a-steachd uidheam de h-uile seorsa a ruitheas air dhealain. Mar eisimplir: muilnean-dhealain, loidhnicheachean dhealain, uidheam reidio agus fonaichean-laimhe."@gd . "Tha P\u00E0rlamaid na h-Alba 'na p\u00E0rlamaid aig Alba is tha e ann am pr\u00EComh-bhaile na h-Alba, D\u00F9n \u00C8ideann."@gd . "Tha Bl\u00E0r Mac Faoilteach na chlachan croitearachd air an t-seann rathad cogail eadar An Gearasdan agus Ceann Loch Leamhain.Anns an 18mh linn, bha sluagh de 800 duine a' fuireach anns a' bhaile ach, mar a thachair air feadh na G\u00E0idhealtachd,tha seo air cr\u00EConadh gu faisg air 50 an-diugh.Chaidh an t-alltan, Cioch Innis, a shruthas faisg air a' chlachan, a chleachdadh a dh\u00E8anamh dealan-uisge don chiad solas-sr\u00E0id (anns a' Ghearasdan) ann an Alba.Ghl\u00E8idh Bl\u00E0r Mac Faoilteach an Seann Bhliadhna \u00D9r gus na 1950an."@gd . "'S e Muile an treasa eilean Albannach as motha agus an t-eilean as motha ann an Earra-Ghaidheal. Tha e suidhichte ann an Comhairle Earra-Ghaidheal agus Bh\u00F2id.Tha Tobar Mhoire na phr\u00EComh-bhaile air an eilean, agus is e Creag an Iubhar an dara.Tha Muile ri thaobh nan eileanan Eilean Idhe, Tioraidh, Ulbha agus Colla."@gd . "Tha an aiste seo a' bruidhinn mu dheidhinn socair (soccer), airson se\u00F2rsaichean eile - faic C\u00F2daichean ball-coiseIs e sp\u00F2rs buidheann poblach a th' ann am ball-coise. Gach latha, tha milleanan de dhaoine a' cluiche agus a' coimhead a' gheama. Is e buidheann riaghladh eadar-n\u00E0iseanta a' gheama FIFA (bho\u2019n Fhraingis \u201CF\u00E9d\u00E9ration Internationale de Football Association\u201D) agus tha iad suidhichte ann an Z\u00FCrich, An Eilbheis."@gd . "Is e Earra-Gh\u00E0idheal, no e\u00E0rr ('s e sin oirthir) nan G\u00E0idheal, an ce\u00E0rn t\u00F9sail ann an Alba far an do shuidhich na Gaidheil. Mu dheireadh, dh'fh\u00E0s an t\u00ECr-imrich seo gu bhith an r\u00ECoghachd Dal Riada. Tha m\u00F2ran l\u00E0thairean ro-eachdraidheil ann, mar samplair aig D\u00F9n Athad.Tha Earra-Gh\u00E0idheal a' gabhail a-staigh Earra-Gh\u00E0idheal Meadhanach, Latharna, na leth-eileanan Cinn T\u00ECre agus C\u00F2mhall, agus na h-eileanan (\u00CCle, Di\u00F9ra, Colbhasa, Muile, Giogha).Is iad na bailtean cudromach An t-\u00D2ban, Inbhir Aora, Ceann Loch Gilb, D\u00F9n Omhain, agus Ceann Loch Chille Chiarain."@gd . "'S e teacsaichean sgr\u00ECobhte a tha ann an litreachas. Faodar ga roinn eadar sgr\u00ECobhaichean f\u00ECrinneach, mar eisimpleir aistean sna p\u00E0ipearan-naidheachd agus leabhraichean saidheansail , agus an fheadhainn neo-fh\u00ECrinneach: rosg, b\u00E0rdachd agus dr\u00E0ma."@gd . "Is e An Gearasdan (Fort William sa Bheurla, ainmeachadh airson an Uilleam \"Orainds\") pr\u00EComh-bhaile Loch Abar agus, c\u00F2mhla ris an Oban, aon de'n d\u00E0 bhaile is mhotha anns an Iar-Ghaidhealtachd.Tha e na cheann-uidhe coiteanta airson l\u00E0ithean-saora agus, a' tighinn an d\u00E8idh D\u00F9n \u00C8ideann, thatar ag r\u00E0dh gur e an dara ceann-uidhe turasachd ann an Alba. Bithidh sluagh a' bhaile a' d\u00F9blachadh as t-samhradh air sg\u00E0th uidhir a luchd-turais a bhitheas a' tighinn a-steach."@gd . "Tha camanachd no iomain, air a bhith ga cluich o chionn da mh\u00ECle bliadhna leis na G\u00E0idheil. Thug a' chiad Gh\u00E0idheil an geam leatha a \u00C8irinn nuair a rainig iad Dal Riata ann an linn Chaluim Chille. Tha iomain ga chleachadh mar gn\u00EComhair cuideachd gu bitheanta anns a' Gh\u00E0idhlig. An \u00E0ite a bhith ag radh \"Tha mi a' cluich camanachd\" no \"tha mi a' cluich iomain\", bithear ag radh \"Tha mi ag iomain\".Th\u00E8id iomain a chleachdadh cuideachd a thaobh a bhith a' trusadh spr\u00E8idh is caoraich."@gd . "Is e a tha ann an Ailtire, fear (neo t\u00E9) a dhealbhas togalaichean. Chanar Ailtireachd ris an saor seo, agus measar anns an latha an diugh gur e ealdhain (proifeasan) a tha ann. Tha an stoidhle ailtire d\u00EConta ann an lagh na h-Alba agus iomadh d\u00F9thchannan eile. Tha sin ri r\u00E0dh, nach faod neach sam bith a chumail a-mach gur e ailtire a tha ann mur eil e na bhall de comann ailtireachd proifeiseanta na t\u00ECre. Feumaidh do ailtirean a chumail ri riaghailtean proifeiseanta anns an obair acasan, an da chuid, a dh\u00ECon muinntir na d\u00F9thcha bho dhroch ailtireachd agus a dh\u00ECon deagh ainm na h-ealdhain.Tha eachdraidh na proifeasan seo ann an E\u00F2rpa a' dol air ais ris na meadhan aoisean. B' e iadsan a ghin proifeasan na h-ailtireachd, mar a ch\u00EC sinn i an diugh, na maighstir-clachairean a bha os cionn togail de Arosaibh (\u00E0rd-eaglaisean) eadar an 11mh cheud agus an t-Ath-Leasachadh anns an 16mh linn.Ged a tha ailtirean air a bhith ri dealbhachadh togalaichean cudthromach os cionn ceudan nan bliadhna, chan ann gu tric a bhiodh iad a dealbhachadh taigheadas pr\u00ECobhaideach ach airson daoine air leth bheartach. Is ann mar sin (ann an Alba mar eisimpleir), chithear seann taighean-m\u00F2ra nan uachdaran a chaidh air dealbhachadh a r\u00E8ir stoidhlean, a bha fasanta 'san latha air feadh na h-E\u00F2rpa, ach far a bheil taighean co-aimsireil nan daoine cumanta fhathast maireannach lorgar gu bheil na taighean beag seo a' leantainn cruth cumanta na sg\u00ECre. Mar is tric tha na stoidhlean ionadail seo a' comharrachadh, chan ann a-mh\u00E0in linn an togail ach an stuth togail a bha so-gheibhte gu saor anns an sg\u00ECre aig an \u00E0m."@gd . "P\u00E0rtaidhean poilitigeachP\u00E0rtaidhean nan suidhe ann am P\u00E0rlamaid na h-Alba:P\u00E0rtaidh L\u00E0barachP\u00E0rtaidh N\u00E0iseanta na h-Alba (PNA)P\u00E0rtaidh T\u00F2raidheachd na h-AlbaNa Libearalaich DheamocratachP\u00E0rtaidh Uaine na h-AlbaP\u00E0rtaidh Sh\u00F2isealach na h-Alba (PSA) P\u00E0rtaidh Sean Duine Aonachd na h-AlbaTha P\u00E0rtaidh N\u00E0iseanta na h-Alba a\u2019 riaghladh na d\u00F9thcha ann an Riaghaltas.he:\u05E1\u05E7\u05D5\u05D8\u05DC\u05E0\u05D3#\u05E4\u05D5\u05DC\u05D9\u05D8\u05D9\u05E7\u05D4"@gd . "'S e pr\u00EComh bh\u00E0rd G\u00E0idhlig an fhicheadamh linn a bh' ann an Somhairle MacGill-Eain (26 an D\u00E0mhair 1911, \u00D2sgaig - 24 an t-Samhain 1996, Inbhir Nis). Dh' atharraich e saoghal b\u00E0rdachd na G\u00E0idhlig gu tur nuair a dh'fhoillsich e D\u00E0in do Eimhir ann an 1943. Tha an sreath b\u00E0rdachd seo a' suathadh air gaol, briseadh-cridhe, An Cuilthionn, Cogadh S\u00ECobhalta na Sp\u00E0inne, \u00D9isdean MacDhiarmaid, co-mhaoineas is n\u00E0iseantachas, uaireannan anns an aon d\u00E0n."@gd . "Coimpiutair Pr\u00F2gram (coimpiutair) Bathar-bog Bathar-cruaidhfr:Informatiqueia:Informaticaie:Informatica"@gd . "Airson am baile: Ealain, Siorrachd Obar Dheathain (Ellon)"@gd . "Whisky Galore Star Wars (Cogadh nan Rionnag) The Godfather Lord of the Rings (Tighearna nam Fainne) The Fox and the Hound The Rescuers Oliver & Company Dumbo Bambi"@gd . "'S i c\u00E0nan d\u00F9thchasach na h-Alba a th' anns a' Gh\u00E0idhlig. 'S i ball den teaghlach de ch\u00E0nanan Ceilteach dhen mheur Ghoidhealach a tha anns a' Gh\u00E0idhlig. Tha Goidhelach a' gabhail a-steach na c\u00E0nanan G\u00E0idhealach gu l\u00E8ir; G\u00E0idhlig na h-Alba, G\u00E0idhlig na h-\u00C8ireann, agus G\u00E0idhlig Mhanainn agus gu dearbh chan eil anns an fhacal \"Goidhealach\" ach seann fhacal a tha a' ciallachadh \"G\u00E0idhealach\".Tha mu 58,552 ga bruidhinn ann an Alba."@gd . "Is e a tha ann am malairt an gniomh a bhitheas a' tachairt nuair a bhios duine a' ceannachd (rudan a tha dith orra) agus a' reic (rudan a th' acca air barrachd na tha dith orra)."@gd . "Is e gniomh a tha ann an fhoghlam. An gniomh a tha ann an ionnsachadh le amas a thogail comas-inntinn. Air feadh an t-Saoghal is ann air parantan a tha am priomh dleasdanas a thoirt foghlam ris an cuid cloinn. Ann an iomadh cultur, cuirear clann ri sgoiltean airson foghlum fhormail ann an leughadh, sgriobhadh agus aireamhachd.Ann an tirean bochda 's an treas domhain chan fhaigh h-uile paisde cothrom air a' bhun-fhoghlam a tha ann leughadh, sgriobhadh agus aireamhachd ach ann an tirean beartaich cuirear dleasdanas laghail air parantaibh a chuir an clann aca dhan sgoile. Ann an Alba (mar eisimplir de duthach a bhuineas don chiad domhain), is fheadar do clann eadar 5 agus 16 bliadhnaichean a dh'aois a bhi ann an fhoghlam lan t-side. Is ann leis an stait fhein a tha an cuid bu mhor ri na sgoiltean an Alba, tha iad maoinichte a-mach a cisean na duthcha agus chanar \"sgoiltean pobalach\" riu. Tha da rang de sgoil anns an t-siostam Albannach an drasda, bun-sgoiltean a bhitheas ag foghlam clann air fad na 7 bliadhnaichean eadar 5 agus 12 bliadhna dh'aois agus Ard Sgoiltean a bhitheas ri foghlam clann eadar 12 agus 18 bliadhna dh'aois, ged a tha e ceadaichte do oigridh a chuir cul ri foghlum na sgoile aig 16. Leanaidh clann air feadh Alba siollabus coitcheann 5-14, bho coig bliadhna dh'aois gu ceithir deug, cuairt-fhoghlaim a leanas a-steachd dhan ard sgoil. Aig toiseach an treas bliadhna ard-sgoile feumaidh do na sgoilearan roghainn 8 cuspairean fa-leth, a bhitheas iadsan a' leantainn chun ire coitcheann. Feumaidh an roghainn pearsanta gabhaila-steachd Matamataig, Beurla, aon saidheans, aon cursa teicniuil agus canan eile. Suidhidh na sgoilearan deuchainn airson barantas naiseanta aig an ire coitcheann aig deireadh an 4mh bliadhna (aois 16). As deidh deuchainn an ire coitcheann, roghnaichear suas ri 5 cuspair airson cursa chun Ard Ire. Is e deuchainn matriculation airson