# started 2014-08-17T08:47:13Z "A\u00EBroplanum, a\u00EBronavis, a\u00EBrium vehiculum, vel machina volatilis, est vehiculum a\u00EBrium a\u00EBre gravius, alarum fixarum, gestu corporis cum potestate volandi, omnino propulsata ab uno pluribusve motoribus. A\u00EBroplanis et monoplana et biplana et triplana includuntur. Celeria sunt, sed strepitus eorum est nonnumquam periculosus.Si autem motoribus caret, planator appellatur, et, si sonus celeritatem superat, est a\u00EBroplanum supersonicum.Saepe in duabus speciebus ordinantur: civilia a\u00EBroplana, uti gestu, peregrinorum, sanitaria et bellica a\u00EBroplana, gestu, copiarum, captionum et recognitu. Multae civitates \"vim a\u00EBroplanorum\" habent et ita possunt hostes in bello petere. Iam diu civitates a\u00EBroplanis utuntur in bellis, id est a Bello Orbis Terrarum Primo."@la . "Arithmetica est disciplina numerorum. Graeci enim numerum \u1F00\u03C1\u03B9\u03B8\u03BC\u03CC\u03C2 dicunt; \u1F21 \u1F00\u03C1\u03B9\u03B8\u03BC\u03B5\u03C4\u03B9\u03BA\u03AE (sc. \u03C4\u03AD\u03C7\u03BD\u03B7) est ergo \"ars numerorum.\" Quam artem scriptores saecularium litterarum inter disciplinas mathematicas ideo primam esse voluerunt, quoniam ipsa ut sit nullam aliam indiget disciplinam. Musica autem et Geometria et Astronomia, quae sequuntur, ut sint atque subsistant istius egent auxilium. Arithmetica sublimior (vel theoria numerorum, pars algebrae) est theoria universalis rerum arithmeticarum."@la . "Articulata erant superphylum animalium cum corporibus articulatis, primum propositum a Georgio Cuvier anno 1817. Annelida et Panarthropoda continebant. Systema nervorum est ventralis, cum multis gangliis. Hodie hypothesis de Ecdysozois praeponitur."@la . "Aquae Mattiacae sive Aquae Mattiacorum (Germanice Wiesbaden) est nomen urbis in Germania sitae, capitis Hassiae terrae foederalis, numero incolarum secundae (post Francofurtum ad Moenum) huius terrae. Urbs viginti sex fontes habet et ibi fortasse omnium Germanarum veterrimae thermae sunt.Aquis Mattiacis Officium Rerum Statisticarum Foederale sedem habet."@la . "Arbor Felix sive Arbor (Germanice Arbon) est urbs a Romanis condita ad litora Lacus Bodamici; 13 241 incolarum die 31 Decembris 2007 habuit.Notitia Dignitatum sub Duce Raetiae sic praebet: \"Tribunus cohortis Herculeae Pannoniorum, Arbore.\""@la . "Astronomia (Graece \u1F00\u03C3\u03C4\u03AE\u03C1 'stella' + \u03BD\u03CC\u03BC\u03BF\u03C2 'lex') vel scientia sideralis est veterrima scientia naturalis, summa omnium disciplinarum exactarum quae universum, quod extra planetam nostrum est, investigant. Haec scientia hodie a meteorologia et climatologia distinguitur, quae praesertim astrorum vis et effectus in caelum nostrum investigant, quamvis impetus ad stellas intellegendas primitus fuerat, ut agricolae tempus anni serendo, plantando, messsem faciendo idoneum scirent. Astronomia etiam distinguitur ab astrologia, arte quae futurum homini cuidam ab astris et aliis indiciis mundanis divinari conatur. At astrologia astronomiam complecti videtur, et astrologi sicut Claudius Ptolemaeus primum indagaverunt leges astronomicas quibus futurae positiones planetae, sidera, et caetera caelorum computentur.Physica et astronomia longe tam sibi annixae sunt ut primitus physica idem ac astronomia putari potuisset. Physici fuerunt qui theorias comminiscerunt, quibus motus corporum caelestium explicatur et calendaria accuratius faciantur, et novas methodos excogitaverunt stellas observandi per radiationes eorum. Galilaeus Galilaei anno 1609 telescopium invenit quo planetas et lunas primum accuratius observaverit indicia reperiens eos montibus et vallibus praeditos similes esse tellure. Isaacus Newtonus magnopere astronomiam tunc anno 1687 protulit, cum leges motus Newtoni comperit, quibus motus omnes planetarum nostri systematis solaris adumussim mathematice calculati essent, secundum easdem leges quae res communes mundanaeque sequuntur. Anno 1921 Albertus Einstein calculationes astronomicas ad universum totum porrexit, nova fundamenta donans cosmologiae, cum relativitatis generalis theoriam reperit, universi expansionem ab Edwino Hubble observatam explicans.Saeculo vincesimo nova astronomiae aetas incepit cum anno 1969 astronautae ad lunam navegaverunt et humanitas primum misit ruchetas nomine Voyager extra systema solare, et multa alia automata ut systematis solaris planetae scrutentur. Hodie magna astronomiae pars origines, evolutionem et ingenia physica chemicaque corporum caelestium intellegere quaerit. Ad finem illum scientifici praesertim radiationem electromagneticam et radiationem particularum et exempla lapidum ex aliis corporibus caelestibus examinant."@la . "Ars (artis, f.) est disciplina vel operandi modus, partim translaticius partimque novatus, qui nihil est nisi facultas longam seriem actionum specialium exsequendi ut finis quidam attingantur. Sensu stricto, ars contracta est in quadam habilitate, sed, latiore sensu, comprehendit omnes vias et modos res bene agendi discendos. Artifex est qui aliquam artem exercet. Artifices magna superbia suis operibus gloriantur; et saepe censentur per suum magnum opus. Lucretius per suum De Rerum Natura, Michael Angelus Bonarotius per Davidis signum, Gulielmus Shakesperius per tales ludos sicut Romaeus et Iulia et Amletus, Princeps Daniae, Thomas Edison per globulum electricum, Gulielmus Marconi per radiophonum, etc.Olim omnes artes in artes liberales et artes illiberales divisae sunt. Artes sic liberales appellabantur quae censebantur hominibus liberis discendi aptae. Per aetates autem, notio de eo quod hominibus liberis aptum est aliquanto mutavit; et, ut exempla infra data monstrant, multae novae artes hominibus liberis dignae tandem creatae sunt, quae inter artes liberales traditionales non censetur. Illae bellae artes specialiter ad operis artistici pulchritudinem cultivantur. Artes ingeniariae, ad contrarium, sine fine aesthetico, ortae sunt specialiter ad propositum oeconomicum scientificumque."@la . "Apocrypha (Graece: Abscondita) indicat libros quae non pertinentes ad Biblia Sacra Christianorum dicuntur a personis biblicis scribi vel ab aliis cum biblicis libris consociantur. Alii pulchri sunt textus Christiani vel Hebraici fidei; alteri promoverunt haereses a Christiana fide seiunctae. Cum non sint pars canonis scripturarum elenchus generalis not stat, sed sequentes textus a paene omnibus Christianis \"Apocrypha\" nominantur:"@la . "Adamus seu Adam Bremensis e Saxonia superiore Bremam missus est. Vir doctus magisterque scholarum fuit."@la . "Anno Domini, rite Anno Domini Nostri Domini Iesu Christi, indicat numerum annorum post Christum natum. Abbreviatio est A.D.Calculatio annorum est:A.D. = annos ab urbe condita minus DCCLIII.Annus (casus nominativus) Domini est annus quo natus est Christus.Anno (casus ablativus) Domini significat \"in anno vigente\".Vide Calendarium Gregorianum et millennium 1 et Aeram Vulgarem.als:Christliche Zeitrechnung"@la . "Andreas Celsius (Suecice: Anders Celsius) 27 Novembris 1701 oppido Ovan\u00E5ker nomine natus, 25 Aprilis 1744 Upsaliae ex tuberculose mortuus, astronomus suecianus.Celsius docuit scientiam astronomicam apud Universitatem Upsaliensem ex anno 1730 usque ad 1744, sed itinera annis 1732-1735 faciebat ut observatoria notanda in Germania , Italia, et Francia visitaret.Anno 1733 Norimbergae 316 observationum aurorae borealis collationem, a se cum aliis factarum inter annos 1716 et 1732, in medium protulit.Lutetiae suadebat methodum arcus meridialis in Lapponia metendi, et denique anno 1736 expeditionem in eam rem, sumptibus Scientiarum Academiae Francicae, duxit.Celsius inter alios Observatorium Astronomicum Upsaliense anno 1741 condidit. Maxima causa famae suae hodie est scala temperaturae, nomen suum ferens, quam primum in commentationem apud Regiam Societatem Scientiarum Upsaliensem anno 1742 datam proposuit."@la . "Augurium sacrarum avium educatio est, animadversio atque ex iis rerum futurarum divinatio. Ex volatu avium capiebant Romani augurium prosperum quidem, si a sinistra parte auguris advolassent, augurium adversum autem, si dextera.Etiam e fulmine laevo laetum, e dextero triste augurium putabant."@la . "Lucius Appuleius Saturninus fuit vir publicus Romanus, quaestor, tribunus plebis, mortuus anno 100 a.C.n.."@la . "Ars rhetorica est ars liberalis bene dicendi et scribendi, pars trivii habita. Scribit Isidorus: \"Quae propter nitorem et copiam eloquentiae suae maxime in civilibus quaestionibus necessaria existimatur\" (Etym. 1, 2). Ars grammatica est fundamentum artis rhetoricae."@la . "A.U.C. sive A.V.C. abbreviatio est pro: anno Urbis conditae ab Urbe conditaEt usum annos numerandi causa est ab anno in quo Urbs c\u00F2ndita est. Exempli causa si annum domini I indicere volueris annum septingentesimum quinquagesimum quartum ab Urbe condita (DCCLIV A.V.C.) dicendum est.Non iam populis vulgarem in usum est, sed Romanis tantum et eis qui Romani esse volunt."@la . "Albis flumen magnum in Res publica Bohemica Germaniaque est, quod in Oceanum Fresonicum fluit. Alia nomina sunt Alba, Albea, Albia, Albius, Alpia, Alvea, Heilba, Helbia et Herlba.Urbs maxima est Hamburgum, Dresda in Saxonia et Magdeburgum in Saxonia-Anhaltio sunt superiore urbes aliae.Fontes Albis trans Bohemiam sunt in Sudetes vel Montes Gigantorum.Multavia ex Gabreta Silva delabens, in Albem apud Melnik fluit.Nota prima a Pomponio Mela."@la . "Acaunus, sive Acaunum sive Agaunum (Francice: Saint-Maurice ; Germanice: Sankt Moritz (Wallis), id est Fanum Sancti Mauritii), est vicus Helveticus 4002 incolarum (anno 2007) in pago Valesia, situs in valle Rhodani fluvii. Sanctus Theodulus reliquias Sancti Mauritii et aliorum Sanctorum Legionis Thebaicae ad Acaunum tulerat, quae tum in Basilica Acauni sepultae sunt. Id fuit initium abbatiae Acauni."@la . "Acidum phosphoricum acidum est cum formula H3PO4. Sal phosphas nominatur, ut e.g. calcii phosphas Ca3(PO4)2"@la . "Acidum ribonucleicum (RNA vel ARN) est materia quae informationem geneticam in proteinis transfert. RNA situs est in nucleo cellulae et in ribosomatibus. Retrovirus habet RNA etiam informationem geneticam ferrens. DNA constat in: acido phosphorico saccaro ribose Uracilum, adeninum, guaninum et cytosinum"@la . "Acidum desoxyribonucleicum (DNA vel ADN), aliquando tessera vitae appellatum, est materia in qua informatio genetica conservatur et profertur. DNA in nucleis cellularum omnium animalium et plantarum contingit. Structura chemica DNA a Iacobo Watson et Francisco Crick anno 1953 inventa est."@la . "Acidum aminicum est res organica quae radices carboxylicam et aminicam habet. Formula generalis est: H O-H | | R - C - C = O | H-N-H(R=H, CH3 et cetera)Acida aminica sunt per exemplum: Alanina (Ala) CH3-CH(NH2)-COOH Arginina (Arg) HN=C(NH2)-NH-(CH2)3-CH(NH2)-COOH Glycina (Gly) NH2-CH2-COOH Cysteina (Cys) HS-CH2-CH(NH2)-COOH Valina (Val) (CH3)2-CH-CH(NH2)-COOH"@la . "Alkali, alcali (-lis, n.), alcalium aut alkalium (a nomine Arabico \u0627\u0644\u0642\u0644\u064A al-qili, h.e. potassa, a verbo \u0642\u0644\u06CC qal\u0101, h.e. 'coquere'), in chemia est sal basicus ionta metalli alkalini aut metalli alkalini terrestris continens, qui in aqua solutus solutionem basicam efficit.Sunt alkalia e.g.: Ca(OH)2 KOH LiOH NaOH\u2191 \u2191 \u2191 \u2191 \u2191 \u2191"@la . "Australopithecus est genus hominidarum. Nomen ex verbo australis deducitur quod in Africa vivebat, et ex verbo pithecus 'simius'.Species sunt Australopithecus afarensis Australopithecus africanus Australopithecus robustus Australopithecus boisei"@la . "Arma (-orum, n. pl.) sunt instrumenta bellica, sive ad tegendum sive ad nocendum. Arma nociva saepe ad homines necandum adhibentur, arma tectiva ad protegenda. In usu fiunt a militibus et gladiatoribus.Arma nonnumquam sensu translato pro bello sive proelio stant."@la . "A ([\u0251\u02D0] subs. indecl.) est prima littera abecedarii sive alphabeti Latini."@la . "Chalcolithicum vel A\u00EBneolithicum sive Aevum cupreum est pars aevi antiqui vel pars postissima neolithici, nomine de usu cupri metalli deducto. Cuprum in Cypro repertum erat, non autem forma metallica, sed forma aeris (aes cyprium).Cuprum metallum est molle; ergo gladii, pili, atque alia res militaria erant pulchra, sed non utilia."@la . "Ablativus est casus, qui, sive in lingua Latina sive in aliis linguis, ostendit condiciones separationis et originis, instrumenti et loci."@la . "Aetas a\u00EBnea in Systemate aetatum trium est tempus quo homines cupro mixturaque aeris pro principalibus materiis duris in manufactura nonnullorum instrumentorum et armorum uti coeperunt. Quod ad temporum ordinem spectat, Aetas Aenea inter aetates Lapideam et Ferream stat. Nomen Aetas Lapideum fontem metalli fundere non posse, nomen Aetas Aenea fontem ferri fundere non posse, et nomen Aetas Ferrea res in quibuslibet trium materiae durae generum efficere posse significat. Eorum ordo in chronologia archaeologica difficultatem manufacturae in historia technologiae monstrat.Per saecula recentiora, archaeologi studia scientifica de singulis Aetatis Aeneae agentia facientes plane monstraverunt usum cupri vel aeris fuisse partem constantissimam et ergo divulgantissimam? ex fascicula proprietatum quae hanc aetatem in toto notat. Praeter aerem ex materiis crudis creatam et latissimum instrumentorum armorumque aeneorum usum, haec aetas evolutionem signorum pictogrammaticorum vel ideogrammaticorum et proto-scripturae, atque aliarum proprietatum civilizationis urbanae adiuvit.Aetas Aenea est secundum principale spatium temporis Systematis aetatum trium, quod Christianus J\u00FCrgensen Thomsen ad digerendas et investigandas societates antiquas temporibus hodiernis proposiuit. Digeritur civiliz