# started 2014-08-16T15:12:42Z "Bu m\u00E4q\u00E4l\u00E4ne\u00F1 kirill \u00E4lifbas\u0131nda\u011F\u0131 igez\u00E4ge bar.Ximi\u00E4 ul ximik m\u00E4td\u00E4 h\u00E4m qu\u015F\u0131lmas\u0131n\u0131\u00F1 t\u00F6zele\u015F, \u00FCzen\u00E7\u00E4lek, tota\u015F\u0131lu\u0131n h\u00E4m reaksi\u00E4sen \u00F6yr\u00E4n\u00E4 tor\u011Fan f\u00E4n."@tt . "Bu m\u00E4q\u00E4l\u00E4ne\u00F1 kirill \u00E4lifbas\u0131nda\u011F\u0131 igez\u00E4ge bar.Yun\u0131s Mir\u011F\u00E4zi\u00E4n \u2014 D\u00F6nyan\u0131\u00F1 bik k\u00FCp q\u00EDtlar\u0131nda, okeannar\u0131nda, di\u00F1gezl\u00E4rend\u00E4 bul\u011Fan, y\u00F6zl\u00E4g\u00E4n danl\u0131 qalalarn\u0131 \u00FCz k\u00FCzl\u00E4re bel\u00E4n k\u00FCrg\u00E4n \u00E4dip. 1927. y\u0131lda tu\u011Fan.Mir\u011F\u00E4zi\u00E4n Yun\u0131s tatar uqu\u00E7\u0131s\u0131n b\u00F6tenl\u00E4y ya\u00F1a d\u00F6nya\u011Fa al\u0131p kerde. An\u0131\u00F1 \u00E4s\u00E4rl\u00E4ren uq\u0131\u011Fan ke\u015Fe \u00FCzen b\u00FCt\u00E4n d\u00F6nya ke\u015Fese itrp xis it\u00E4 kebek. Bu \u00E4s\u00E4rl\u00E4rd\u00E4n tu\u011Fan telne, tu\u011Fan ilne-cirne sa\u011F\u0131nu, yaratu xise b\u00F6rkelep tora.M. Yun\u0131s Tatarstann\u0131\u00F1 Bawl\u0131 ya\u011F\u0131nda tua. 1944."@tt . "Bu m\u00E4q\u00E4l\u00E4ne\u00F1 kirill \u00E4lifbas\u0131nda\u011F\u0131 igez\u00E4ge bar. Qazan D\u00E4wl\u00E4t Universitet\u0131, V. \u0130. Ulyanov-Lenin isemend\u00E4, R\u00E4s\u00E4yd\u00E4ge beren\u00E7e uqu-uq\u0131tu h\u00E4m f\u00E4n \u00FCz\u00E4kl\u00E4rene\u00F1 berse, 1804. y\u0131lda nigez sal\u0131na (1918. y\u0131l\u011Fa q\u00E4d\u00E4r - \u0130mperator, 1925. y\u0131ldan Lenin isemend\u00E4).1996. y\u0131ldan R\u00E4s\u00E4y Federatsi\u00E4se xal\u0131qlar\u0131 m\u00E4d\u00E4ni miras\u0131n\u0131\u00F1 ay\u0131ru\u00E7a \u00E4h\u00E4mi\u00E4tle d\u00E4wl\u00E4t obyektlar\u0131 isemlegen\u00E4 kertel\u00E4. Universitet qar\u015F\u0131nda 1812-1858. y\u0131llarda Pedagogik \u0130nstitut\u0131, 1919-1937."@tt . "Bu m\u00E4q\u00E4l\u00E4ne\u00F1 kirill \u00E4lifbas\u0131nda\u011F\u0131 igez\u00E4ge bar.Ta\u015Fl\u0131 Yar \u2013 Mamad\u0131\u015F yan\u0131nda urna\u015F\u0131l\u011Fan ber aw\u0131l. \u0130semenn\u00E4n k\u00FCr\u00E4bez, ul y\u0131l\u011Fa yar\u0131nda urna\u015F\u0131l\u011Fan, h\u00E4m ul \u00E7\u0131nlap ta ta\u015Fl\u0131. Y\u0131l\u011Fan\u0131\u00F1 iseme \u2013 \u015E\u00EDa. Ur\u0131slar aw\u0131l\u011Fa \u00ABNovoe Mot\u00E7alkino\u00BB isemen qu\u015Fqannar, \u00E4mma anda y\u00E4\u015F\u00E4n Ker\u00E4\u015Fen Tatarlar\u0131 an\u0131 bar\u0131ber iske\u00E7\u00E4 y\u00E4\u011Fni \u00ABTa\u015Fl\u0131 Yar\u00BB dip at\u00EDlar. Sovet \u00E7or\u0131nda ur\u0131slar aw\u0131l yan\u0131nda du\u00F1\u011F\u0131z f\u00E9rm\u0131s\u0131n yasar\u011Fa \u00E4mer birg\u00E4nn\u00E4r, h\u00E4m \u015Funnan so\u00F1 \u011F\u0131na aw\u0131lda tor\u011Fan Ker\u00E4\u015Fen Tatarlar\u0131 du\u00F1\u011F\u0131zn\u0131 asr\u00ED ba\u015Flad\u0131."@tt . "Bu m\u00E4q\u00E4l\u00E4ne\u00F1 kirill \u00E4lifbas\u0131nda\u011F\u0131 igez\u00E4ge bar.Tatarstan 45 rayon\u011Fa 1927.ne\u00F1 27. Febr\u00E4ld\u00E4n b\u00FCl\u00E4n\u00E4. So\u00F1raq rayon san\u0131 70k\u00E4 cit\u00E4, 1963.t\u00E4 17g\u00E4 qala. X\u00E4zer Tatarstanda 43 administrativ rayon. Qazanda 7 \u015F\u00E4h\u00E4r rayon\u0131 \u011F\u00E4m\u00E4ld\u00E4. Tatarstan rayonnar\u0131:A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z"@tt . "\u0130del-Ural berlege (\u0130del-Ural \u015Ftat\u0131) 1917-1919 y\u0131llarda K\u00F6n\u00E7\u0131\u011F\u0131\u015F Awrupada x\u00E4zerge \u00F6\u00E7 T\u00F6rki-Tatar (Tatarstan, Ba\u015Fqortstan, \u00C7ua\u015Fstan) h\u00E4m \u00F6\u00E7 Fin-U\u011F\u0131r (Mari \u0130l, Mordovi\u00E4 h\u00E4m Udmurti\u00E4) c\u00F6mh\u00FCri\u00E4tl\u00E4ren berl\u00E4\u015Fterg\u00E4n."@tt . "\u0418\u043D\u0442\u0435\u0440\u043D\u0435\u0442 \u044F\u043A\u0438 \u041F\u04D9\u0440\u04D9\u0432\u0435\u0437 (\u0438\u043D\u0433\u043B. Internet, Interconnected Networks\u0442\u0430\u043D \u043A\u044B\u0441\u043A\u0430\u0440\u0442\u044B\u043B\u0433\u0430\u043D) \u2014 \u043C\u04D9\u0433\u044A\u043B\u04AF\u043C\u0430\u0442\u0438 \u0447\u044B\u0433\u0430\u043D\u0430\u043A\u043B\u0430\u0440\u043D\u044B\u04A3 \u0431\u04E9\u0442\u0435\u043D\u0434\u04E9\u043D\u044C\u044F \u0433\u043B\u043E\u0431\u0430\u043B\u044C \u0441\u0438\u0441\u0442\u0435\u043C\u0430\u0441\u044B. \u0411\u04E9\u0442\u0435\u043D\u0434\u04E9\u043D\u044C\u044F \u043F\u04D9\u0440\u04D9\u0432\u0435\u0437\u0435 (World \"Wide \"Web, WWW) \u2014 \u04AF\u0437\u0430\u0440\u0430 \u0433\u0438\u043F\u0435\u0440\u0441\u044B\u043B\u0442\u0430\u043C\u0430\u043B\u0430\u0440 \u0431\u0435\u043B\u04D9\u043D \u0442\u043E\u0442\u0430\u0448\u043A\u0430\u043D \u0434\u043E\u043A\u0443\u043C\u0435\u043D\u0442\u043B\u0430\u0440 \u0441\u0438\u0441\u0442\u0435\u043C\u0430\u0441\u044B (\u0447\u0435\u043B\u0442\u04D9\u0440\u0435) \u0443\u043B.\u0428\u04D9\u0445\u0441\u0438 \u0430\u0434\u0440\u0435\u0441\u043A\u0430 \u0438\u044F \u0431\u0443\u043B\u0433\u0430\u043D \u04BB\u04D9\u0440\u0431\u0435\u0440 \u0430\u0435\u0440\u044B\u043C \u0434\u043E\u043A\u0443\u043C\u0435\u043D\u0442 Web-\u0431\u0438\u0442 \u0434\u0438\u043F \u0430\u0442\u0430\u043B\u0430.\u04BA\u04D9\u0440\u0431\u0435\u0440 Web-\u0431\u0438\u0442 \u0448\u0443\u043B \u0443\u043A \u0441\u0430\u043D\u0430\u043A\u0442\u0430 \u044F\u0438\u0441\u04D9 \u0447\u0435\u043B\u0442\u04D9\u0440\u043D\u0435\u04A3 \u0431\u0430\u0448\u043A\u0430 \u0441\u0430\u043D\u0430\u0433\u044B\u043D\u0434\u0430 \u0441\u0430\u043A\u043B\u0430\u043D\u0443\u0447\u044B \u0431\u0430\u0448\u043A\u0430 \u0431\u0438\u0442\u043B\u04D9\u0440 \u0431\u0435\u043B\u04D9\u043D \u043A\u04AF\u043F\u0442\u04E9\u0440\u043B\u0435 \u0431\u04D9\u0439\u043B\u04D9\u043D\u0435\u0448\u043A\u04D9 \u0438\u044F \u0431\u0443\u043B\u0430 \u0430\u043B\u0430."@tt . "Bu m\u00E4q\u00E4l\u00E4ne\u00F1 kirill \u00E4lifbas\u0131nda\u011F\u0131 igez\u00E4ge bar.Latvi\u00E4, r\u00E4smi iseme Latvi\u00E4 C\u00F6mh\u00FCri\u00E4te (lat\u0131\u015F\u00E7a: Latvijas Republika) \u2014 T\u00F6nyaq Awrupada Balt\u0131yq di\u00F1geze buy\u0131nda urna\u015Fqan d\u00E4wl\u00E4t. K\u00FCr\u015Fel\u00E4re: t\u00F6nyaqta Estoni\u00E4, k\u00F6n\u00E7\u0131\u011F\u0131\u015Fta R\u00E4s\u00E4y, k\u00F6nyaqta Litva."@tt . "Kareli\u00E4 (Kareli\u00E4 C\u00F6mh\u00FCri\u00E4te) (Karel\u00E7a: Karjalan Tazavaldu, Ur\u0131s\u00E7a: \u0420\u0435\u0441\u043F\u0443\u0431\u043B\u0438\u043A\u0430 \u041A\u0430\u0440\u0435\u043B\u0438\u044F, Suomi\u00E7a: Karjalan Tasavalta ) Skandinavi\u00E4d\u00E4, Aq Di\u00F1gezd\u00E4 urna\u015Fqan. K\u00FCr\u015Fel\u00E4re: t\u00F6nyaqta Murmansk \u00F6lk\u00E4se, k\u00F6n\u00E7\u0131\u011F\u0131\u015Fta Arxangel\u02BBsk \u00F6lk\u00E4se, k\u00F6nyaqta Leningrad \u00F6lk\u00E4se, Vologda \u00F6lk\u00E4se, k\u00F6nbat\u0131\u015Fta Finl\u00E2ndi\u00E4."@tt . "\u0411\u0443 \u043C\u04D9\u043A\u0430\u043B\u04D9\u043D\u0435\u04A3 \u043B\u0430\u0442\u0438\u043D \u04D9\u043B\u0438\u0444\u0431\u0430\u0441\u044B\u043D\u0434\u0430\u0433\u044B \u0438\u0433\u0435\u0437\u04D9\u0433\u0435 \u0431\u0430\u0440.Lay\u0131\u015F Rayon\u0131 (Ur\u0131s\u00E7a: \u041B\u0430\u0438\u0448\u0435\u0432\u0441\u043A\u0438\u0439 \u0440\u0430\u0439\u043E\u043D (Lai\u015Fevskiy rayon))."@tt . "Bu m\u00E4q\u00E4l\u00E4ne\u00F1 kirill \u00E4lifbas\u0131nda\u011F\u0131 igez\u00E4ge bar. Fici (Fici Utrawlar\u0131 C\u00F6mh\u00FCri\u00E4te) (\u0130ngliz: Republic of the Fiji Islands, Fici: Matanit ko Viti) T\u0131n okean\u0131nda, Fici arxipelag\u0131nda urna\u015Fqan. K\u00FCr\u015Fel\u00E4re: t\u00F6nyaqta Tuvalu, k\u00F6n\u00E7\u0131\u011F\u0131\u015Fta Tonga, k\u00F6nbat\u0131\u015Fta Vanuatu."@tt . "Bu m\u00E4q\u00E4l\u00E4ne\u00F1 kirill \u00E4lifbas\u0131nda\u011F\u0131 igez\u00E4ge bar.Finlandi\u00E4 r\u00E4smi iseme Finlandi\u00E4 C\u00F6mh\u00FCriy\u00E4te (Fin\u00E7\u00E4: Suomi, \u015Eved\u00E7a: Finland. Skandinavi\u00E4da, Baltik Di\u00F1geze yar\u0131nnda urna\u015Fqan. K\u00FCr\u015Fel\u00E4re: t\u00F6nyaqta Norvegi\u00E4, k\u00F6n\u00E7\u0131\u011F\u0131\u015Fta R\u00E4s\u00E4y (Kareli\u00E4), k\u00F6nbat\u0131\u015Fta \u015Evetsi\u00E4."@tt . "\u011E\u00E4ll\u00E4mova Alis\u00E4 Mixail q\u0131z\u0131 (1972), \u015Fahmat\u00E7\u0131, xal\u0131qara grossmeister (1988). Profsoyuzlar fizkultura-sport c\u00E4m\u011Fi\u00E4tend\u00E4 t\u00E4rbi\u00E4l\u00E4n\u00E4 (Qazan). 1987. y\u0131lda (16 y\u00E4\u015Fk\u00E4 q\u00E4d\u00E4r q\u0131zlar aras\u0131nda), 1988 y\u0131lda (20 y\u00E4\u015Fk\u00E4 q\u00E4d\u00E4r q\u0131zlar aras\u0131nda), d\u00F6nya, 1992. y\u0131lda (Ukraina c\u0131y\u0131lma taq\u0131m\u0131 sostav\u0131nda), Awrupa \u00E7empion\u0131. B\u00F6tend\u00F6nya \u015Fahmat olimpiadalar\u0131 b\u00FCl\u00E4k i\u00E4se: SSRB c\u0131y\u0131lma taq\u0131m\u0131 e\u00E7end\u00E4 1.-2. ur\u0131nnar (1990); Ukraina c\u0131y\u0131lma taq\u0131m\u0131 sostav\u0131nda 2. ur\u0131n (1992); RF c\u0131y\u0131lma taq\u0131m\u0131 sostav\u0131nda 2.13. ur\u0131nnar (1996)."@tt . "\u0130r h\u00E4m xat\u0131nn\u0131\u00F1 berg\u00E4 y\u00E4\u015F\u00E4we m\u00F6him \u00EDct\u00EDma\u011F\u00ED instit\u00FCt bul\u0131p tora. \u00C4xl\u00E4qsezlekt\u00E4n qot\u0131lu \u00F6\u00E7en, \u011F\u00E4li\u00E4sen tota al\u011Fan h\u00E4r y\u00E4\u015F ke\u015Fe \u00F6yl\u00E4nerg\u00E4 tie\u015F. \u00CDslam k\u00FCzlegenn\u00E4n qara\u011Fanda, n\u00EDqaxla\u015Fmaw \u2013 \u00E4\u015F\u00E4kelek. Ul \u011F\u0131na da t\u00FCgel, ike ke\u015Fene\u00F1 m\u00E4x\u00E4bb\u00E4ten artt\u0131ru \u00F6\u00E7en ir bel\u00E4n xat\u0131n bul\u0131p y\u00E4\u015F\u00E4wd\u00E4n d\u00E4 yax\u015F\u0131ra\u011F\u0131 yuq. M\u00E4tdi x\u00E4le na\u00E7ar bulu\u0131 arqas\u0131nda \u00F6yl\u00E4n\u00E4 alm\u00ED qal\u011Fan ke\u015Fel\u00E4rg\u00E4 is\u00E4, censi omt\u0131l\u0131\u015Flarn\u0131 basar \u00F6\u00E7en, waq\u0131t-waq\u0131t uraza totar\u011Fa ki\u00F1\u00E4\u015F itel\u00E4."@tt . "\u015Ealyapin Fyodor \u0130van ul\u0131 (1873.-1938.), c\u0131r\u00E7\u0131 (bas). Respublikan\u0131\u00F1 xal\u0131q artist\u0131 (1918.). \u00C4m\u00E4t bist\u00E4senn\u00E4n. 1890. y\u0131l\u011Fa q\u00E4d\u00E4r Qazanda y\u00E4\u015Fi, \u00E7irk\u00E4w xorlar\u0131nda c\u0131rl\u0131y, opera h\u00E4m dram spektakll\u00E4re statist\u0131, opera xor\u0131 c\u0131r\u00E7\u0131s\u0131 bula. P\u00F6tr \u0130lyi\u00E7 \u00C7aykovskiyn\u0131\u00F1 Qazan muz\u0131k s\u00F6y\u00FC\u00E7el\u00E4r t\u00FCg\u00E4r\u00E4ge quy\u011Fan Yevgeni Onegin spektaklend\u00E4 Zaretski parti\u00E4s\u0131n ba\u015Fqara. 1895.-1922. y\u0131llarda Sankt-Peterburgta\u011F\u0131 Mariinsky h\u00E4m M\u00E4sk\u00E4wd\u00E4ge Zur Teaterl\u00E4rd\u00E4, M\u00E4sk\u00E4w Xosusi Rus Operas\u0131nda c\u0131rl\u0131y. 1897., 1899. h\u00E4m 1909."@tt . "S\u00E4mitev Yos\u0131p Yun\u0131s ul\u0131 (1925-87), fizik, fiz.-mat. f\u00E4n. doktor\u0131 (1967), professor (1970). TASSRn\u0131\u00F1 atqazan\u011Fan f\u00E4n e\u015Fleklese (1985). 1954. y\u0131ldan Qazan D\u00E4wl\u00E4t Universit\u00E4tend\u00E4, 1957.-85. y\u0131llarda organik qu\u015F\u0131lmalar t\u00F6zele\u015Fen \u00F6yr\u00E4n\u00FC labarator\u00ED m\u00F6dire. Ber \u00FCk waq\u0131tta 1965.-70.t\u00E4 SSSR FAne\u00F1 Qazan filial\u0131 Organik h\u00E4m Fizik Ximi\u00E4 \u0130nstitut\u0131nda. SSSRda beren\u00E7el\u00E4rd\u00E4n bul\u0131p organik ximi\u00E4d\u00E4 tik\u015Feren\u00FCl\u00E4r \u00F6\u00E7en TMP qullana. Xezm\u00E4te yu\u011Far\u0131 s\u00EDfatl\u0131 TMP spektroskopi\u00E4sen\u00E4 qar\u00ED."@tt . "Z\u00F6lf\u00E4t (\u00D0\u00F6lf\u00E4t Malik'ov) 1947. y\u0131ln\u0131\u00F1 \u011E\u00EDnwar\u0131nda Tatarstann\u0131\u00F1 M\u00F6slim ya\u011F\u0131nda tu\u011Fan. \u00DCniversit\u00E4tt\u00E4 uq\u0131\u011Fan, \"Y\u00E4\u015F Lenin'\u00E7\u0131\" g\u00E4zetend\u00E4, Yazu\u00E7\u0131lar berlegend\u00E4 e\u015Fl\u00E4g\u00E4n. B\u00FCgenge k\u00F6nd\u00E4 \u00AB\u00C7ayan\u00BB jurnal\u0131nda e\u015Fli.An\u0131\u00F1 b\u00F6ten \u00EDcat\u0131 tu\u011Fan ya\u011F\u0131na b\u00E4yle. Ni tur\u0131nda yazsa da, xisl\u00E4rene\u00F1 tam\u0131r\u0131 \u2013 tu\u011Fan ya\u011F\u0131nda \u2013 M\u00F6slimd\u00E4.Bas\u0131l\u011Fan c\u00ED\u0131nt\u0131qlar\u0131nnan \"Yazm\u0131\u015Flar yar\u0131nda\", \"Utl\u0131 bozlar\", \"Ada\u015Fqan bol\u0131t\", \"\u0130ke urman aras\u0131\" isemle \u015Fi\u011Fer kitaplar\u0131n k\u00FCrs\u00E4terg\u00E4 m\u00F6mkin."@tt . "\u00C4xm\u00E4t ibne \u00E2l-\u011Eabbas inbe Ra\u015Fid ibne Xammad ibne Fazlan (ibne Fa\u0111lan) (\u011E\u00E4r\u00E4p\u00E7\u00E4:A\u1E25mad ibn Fa\u1E0Dl\u0101n \u0623\u062D\u0645\u062F \u0627\u0628\u0646 \u0641\u0636\u0644\u0627\u0646)(10. y\u00F6z) \u011E\u00E4r\u00E4p s\u00E4y\u00E4x\u00E4t\u00E7ese. Ba\u011Fdad x\u00E4lif\u00E4se \u00E2l-Moqt\u00E4dir saray\u0131nda xezm\u00E4t itk\u00E4n. 921-922. y\u0131llarda Ba\u011Fdad x\u00E4lif\u00E4se \u00E2l-Moqt\u00E4dir il\u00E7elege s\u00E4rk\u00E4tibe (Bol\u011Far\u011Fa \u00E2l-Moqt\u00E4dir il\u00E7elege). S\u00E4y\u00E4x\u00E4tnam\u00E4send\u00E4 Urta As\u00EDa, \u0130del bel\u00E4n Ural t\u00F6b\u00E4gend\u00E4 y\u00E4\u015F\u00E4w\u00E7e Bol\u011Far, X\u00E4z\u00E4r, Ba\u015Fqort, T\u00F6rekm\u00E4n, Rus (Viking), Komi h\u00E4m ba\u015Fqa xal\u0131qlarn\u0131\u00F1 torm\u0131\u015F\u0131 h\u00E4m \u011F\u00F6ref-\u011F\u00E4d\u00E4tl\u00E4re xaq\u0131nda qimm\u00E4tle m\u00E4\u011Fl\u00FCmatlar tuplan\u011Fan. R."@tt . "Bu m\u00E4q\u00E4l\u00E4ne\u00F1 kirill \u00E4lifbas\u0131nda\u011F\u0131 igez\u00E4ge bar.Alm\u0131\u015F (Almas) ilt\u00E4b\u00E4r y\u00E4ki Alm\u0131\u015F \u00E4mir, Almu\u015F, Almas, Alm\u0131\u015F m\u00E4lik, Alm\u0131\u015F pat\u015Fa, Alm\u0131\u015F (Abdallah) C\u00E4\u011Ff\u00E4r ibn \u015Eilki (9. y\u00F6z ax\u0131r\u0131 \u2013 10. y\u00F6z urtalar\u0131), \u0130del buy\u0131 Bol\u011Far\u0131 idar\u00E4\u00E7ese (ilt\u00E4b\u00E4re). M\u00F6selmanl\u0131qta al\u011Fan iseme C\u00E4\u011Ff\u00E4r bine Abdallah. \u015Eilkine\u00F1 ul\u0131. 10. y\u00F6z ba\u015F\u0131nda X\u00E4z\u00E4r qa\u011Fanl\u0131\u011F\u0131na buys\u0